Verslag vergadering Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid
Verslag
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Minister, ter gelegenheid van het actieplan voor de digitalisering van de dienstencheques hebben we het al vaak gehad over Sodexo, over de opdracht van het uitgeven van dienstencheques. Oorspronkelijk waren er een aantal probleempjes, die nu zijn weggewerkt door de intensiteit van het overleg door de administratie en de minister.
Het probleem dat telkens weer terugkomt, is de digitalisering van de dienstencheques. Er was een gunningscriterium en Sodexo streefde ernaar voor 95 procent elektronische dienstencheques uit te geven. De tussentijdse doelen werden telkens opnieuw niet gehaald, met boetes tot gevolg. Vandaag lezen we in de krant dat ze op een percentage van 53,3 zitten. Ik weet niet of dat klopt, dat moet u bevestigen, maar het zal alleszins in die grootteorde zijn. Het contract werd met een jaar verlengd tot en met 2019. Een actieplan werd intussen overgemaakt aan de minister, waarin duidelijk zou worden wat Sodexo zou ondernemen om tot een groter aandeel aan elektronische dienstencheques te komen.
Minister, kunt u dit actieplan toelichten? Ondertussen hebben we er natuurlijk wel wat over gelezen. Er is ook het probleem dat het grote aandeel van de gebruikers van de dienstencheques van een bepaalde leeftijd is en daardoor misschien minder digitaal onderlegd is, wat misschien tot gevolg heeft dat dat percentage niet wordt gehaald. Is daar iets van opgenomen in dat actieplan? Welke rol wordt van Sodexo en van Federgon verwacht?
Minister Muyters heeft het woord.
Deze vraag om uitleg stond samen geagendeerd met een vraag om uitleg van mevrouw Van Eetvelde. Ik zal die vraag om uitleg in mijn antwoord mee behandelen. Op die manier kan mevrouw Van Eetvelde de antwoorden bekijken. Jullie hadden trouwens een aantal gelijklopende vragen, bijvoorbeeld naar de extra acties. Voordat de opdracht met Sodexo met 1 jaar werd verlengd, werd aan Sodexo gevraagd om een nieuw actieplan digitalisering voor de periode 2017-2018 op te stellen.
Het actieplan van Sodexo omvat enkele acties die ze zijn gestart bovenop de acties die we al hadden. Ten eerste, elektronische dienstencheques aantrekkelijker maken door extra functionaliteiten uit te rollen. Voor de ondernemingen komt er een API-systeem (Application Programming Interface). Dit systeem laat de ondernemingen toe om de verwerking van de elektronische dienstencheques rechtstreeks te automatiseren. De uitrol daarvan is gepland in het voorjaar 2018.
Ten tweede, voor de gebruikers is de belangrijkste aanpassing de verbetering van de mobiele app. Binnenkort zal deze app ook met actieve meldingen/notificaties werken zodat de gebruikers steeds op de hoogte worden gebracht als er een prestatie is ingediend.
Ten derde, uitgebreide samenwerking met de dienstencheque-ondernemingen. Daarin zit het verschaffen van de nodige informatie aan de ondernemingen om hun eigen werking te optimaliseren en om gebruikers te overtuigen over te stappen naar het elektronisch systeem. Men gaat dus werken via de dienstenchequebedrijven om de mensen te overtuigen. Sodexo werkt hier met nieuwsbrieven over elektronische dienstencheques, een afzonderlijke website en webinars.
Er zijn ook nog verschillende acties naar gebruikers. Sodexo zal het traject verbeteren om van een papieren profiel over te stappen naar de elektronische dienstencheques. Er zal een communicatie naar gebruikers zijn over de elektronische dienstencheque. In november werd de communicatiecampagne ‘Ik volg de evolutie’ opgestart. Deze campagne werd gelanceerd voor gebruikers, maar ook voor erkende ondernemingen en huishoudhulpen en focust op de voordelen van de elektronische dienstencheque. Wat vandaag in de kranten staat en op de radio te horen was, is het voorstel om de zaak om te draaien – dat iedereen elektronisch werkt, behalve als men een uitzondering vraagt –, maar dat is niet gepland. Voor mij kan dat ook niet. In de offerte was oorspronkelijk duidelijk gepland dat de keuze voor de gebruiker moest kunnen blijven bestaan. Ze hebben dan gezegd dat ze 95 procent elektronische dienstencheques zouden halen. Dat omdraaien is niet conform de oorspronkelijke offerte.
Daarnaast zit mijn administratie maandelijks samen met Sodexo om de evaluatie van het aandeel elektronische dienstencheques te monitoren en de voorgestelde acties te evalueren. De cijfers in de pers komen van mijn kabinet en zijn juist.
Het is inderdaad ook belangrijk aandacht te hebben voor digibeten en ouderen in het kader van de elektronische dienstencheques. Sodexo neemt hiervoor alvast extra acties, zoals het ter beschikking stellen van een aftekenlijst. Dit geeft elektronische gebruikers een bijkomend papieren bewijsstuk van de geleverde prestaties. Dat zou ook een mogelijkheid zijn, een combinatie van papier en elektronisch, wat de verwerking veel vergemakkelijkt. Om de twijfelende gebruikers te overtuigen van de voordelen wordt er steeds een infofiche meegestuurd met elke bestelling van papieren cheques.
De verantwoordelijkheid voor het behalen van de 95 procent elektronische dienstencheques ligt alleen bij Sodexo. Dat wil ik blijven benadrukken. Wij hebben niet gevraagd naar die 95 procent, zij hebben dat aangeboden en gezegd dat ze 95 procent zouden halen. Ik geloof dat de concurrent niet tot dat niveau was gekomen, maar veel lager. Zij zijn bij de aanbesteding dit engagement aangegaan. Dit engagement loopt ook door in het extra contractjaar. Dat was ook zo gepland in de oorspronkelijke aanbesteding.
Hetzelfde boetesysteem blijft gelden. Ook dat was gepland in de oorspronkelijke aanbesteding en voor de verlenging en zal dan ook worden toegepast. Sodexo is verantwoordelijk voor een efficiënte werking voor gebruikers en onderneming en ook voor de promotiecampagnes. Het beleid en de sector ondersteunen hen hierin. Dat is onze rol. Sodexo moet het zien te halen, maar wij willen hun acties mee ondersteunen, niet financieel, maar door mee te werken.
Zo heeft Sodexo meermaals per jaar overleg met de sectorfederaties om onder meer de acties in het kader van de digitalisering te bespreken en feedback vanuit het veld te leveren. Aangezien hun leden het dichtst bij de gebruikers staan, hebben zij dikwijls het meeste impact. Ze moeten ook de werknemers overtuigen van de meerwaarde van elektronische dienstencheques. Ik zie dat dit in de praktijk ook zo is en dat de federaties mee de kar van de digitalisering trekken. Hoe meer digitaliseren, hoe beter, maar het is geen verplichting. Voor de rest is het wat het is.
Wat de klachten over Sodexo betreft, kan ik zeggen dat dit veel beperkter is dan in het verleden. Er waren in 2017 geen klachten bij het departement. Er waren 177 vragen via het 1700-nummer. Dat is vrij beperkt voor zo'n massa dienstencheques. De meeste klachten van gebruikers gaan over de klantendienst en de bereikbaarheid. Sommige gebruikers hebben problemen met de wachttijd bij het klantennummer of zijn ontevreden over een gebrek aan opvolging na het telefoneren. De gebruikers zijn ook niet altijd tevreden als de klantendienst hen doorverwijst naar de overheid. De medewerkers kunnen natuurlijk niet op alle vragen antwoorden, maar soms kan het doorsturen op een klantvriendelijker manier gebeuren. Dat is onze conclusie.
Er was ook een vraag van mevrouw Van Eetvelde over een systeem van opt-out voor elektronische dienstencheques. Zolang de huidige opdracht aan Sodexo loopt, kunnen en willen we de accounts van de gebruikers niet automatisch overzetten naar het elektronisch systeem. Vooreerst is het niet conform de huidige reglementering waar aan gebruikers duidelijk de keuze moet worden gelaten en ondernemingen verplicht worden om beide types cheques aan te bieden.
Ten tweede is het aan Sodexo om de doelstellingen waar te maken. We blijven Sodexo ondersteunen in de acties die het bedrijf neemt. We zullen de spelregels echter niet veranderen tijdens de looptijd van dit contract. Dat zou niet verstandig zijn.
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Minister, ik dank u voor uw uitgebreid antwoord. Er is de afgelopen twee jaar al veel bijgestuurd. Er zijn veel bijkomende initiatieven genomen. In het actieplan worden weer heel wat nieuwe maatregelen voorgesteld die door uw administratie en uw kabinet worden ondersteund. We kunnen niet beweren dat niet langs alle kanten pogingen worden ondernomen. We stagneren echter rond 50 procent.
Ik heb vandaag in de krant gelezen dat het doel van 95 procent op de maaltijdcheques is gebaseerd. Daarvoor is de omschakeling naar elektronische cheques echter wel verplicht. Om die reden hebben ze het voorstel gelanceerd.
Ik wilde u eigenlijk vragen hoe u hierover denkt, maar u bent al heel duidelijk geweest: dat kan niet, het is niet in het bestek opgenomen. Dat lijkt me duidelijk. We kunnen de spelregels niet en cours de route veranderen.
Het contract is met een jaar verlengd. Loopt het contract dan af? Hoe zit dat bestek net in elkaar? Is het een optie het contract nog eens te verlengen of loopt het contract sowieso af en volgt hierop een nieuwe procedure? Ik ben zeker dat we Sodexo moeten blijven ondersteunen. We moeten dat bedrijf met alle mogelijke middelen helpen. Hoe ziet de toekomst van dit contract eruit?
Mevrouw Vanwesenbeeck heeft het woord.
Minister, ik denk dat de doelstelling van 95 procent zeer naïef was, zeker als ze op het gebruik van de maaltijdcheques was gebaseerd. Dat is een totaal andere doelgroep. Dat zijn actieve mensen. Ik bedoel niet dat de gebruikers van dienstencheques geen actieve mensen zijn, maar ik wil toch even een paar cijfers aanhalen die u zeker zult kennen. Een op drie gebruikers zijn 60-plussers en ongeveer 15 procent zijn 80-plussers. Dat verklaart natuurlijk al heel veel. Ik weet niet waar die 95 procent vandaan komt. Misschien was het een vorm van introductie om alsnog de tender binnen te halen. Ik zal echter niet herhalen wat hier al is gezegd.
Vorig jaar is aangekondigd dat een externe partner bij de erkende ondernemingen een customer insights analyse zou uitvoeren. Daarin zou onder meer worden gepeild waarom het zo moeilijk blijkt tot een digitalisering over te gaan. Ik denk dat ik die vraag aan de hand van de cijfers daarnet al gedeeltelijk heb beantwoord. Kunt u iets meer vertellen over de resultaten?
U hebt daarnet verklaard dat de DCO’s hun werknemers eigenlijk moeten aanporren om de gebruikers ertoe aan te zetten tot de digitalisering over te gaan. Die poetshulpen spelen een belangrijke rol: ze moeten hun opdrachtgevers eigenlijk van die digitalisering overtuigen. Dit moet veeleer door Sodexo of door de DCO’s worden uitgewerkt. Misschien is het een idee te voorzien in stimuli voor de poetshulpen zelf. Misschien kunnen we voor de poetshulpen een soort target vooropstellen om hun opdrachtgevers ervan te overtuigen tot een digitalisering over te gaan. Staat u hiervoor open?
De heer Van Malderen heeft het woord.
Voorzitter, ik was eerst niet van plan het woord te voeren. Ik volg dit dossier wel op, maar ik vind dat daarnet een heel rare redenering is gemaakt. Vanwege het falen van Sodexo om een contractueel vastgelegd doel te halen, zouden nu plots helemaal onderaan de ladder de poetsvrouwen worden geresponsabiliseerd of individuele targets krijgen voor een zaak waar ze eigenlijk geen sturing aan kunnen geven. Dat is de wereld op zijn kop.
Ik ga ervan uit dat een bedrijf als Sodexo in staat is zijn klanten een aantal stimulansen te bieden en op dit vlak stappen kan zetten. Sodexo heeft er zich toe verbonden een aantal zaken uit te voeren. Het is evident dat Sodexo dit probeert na te streven.
Mevrouw Vanwesenbeeck, tenzij ik u verkeerd heb begrepen, vind ik het maar een rare redenering nu een responsabilisering in te bouwen van individuele werknemers voor een doel waartoe zij zich niet hebben verbonden en waar ze vanuit het macroperspectief ook geen mogelijkheden voor hebben.
Minister Muyters heeft het woord.
Mijnheer Van Malderen, ik kan hier gemakkelijk op reageren. Ik begrijp wat u bedoelt, maar zo had ik de woorden van mevrouw Vanwesenbeeck niet begrepen. De poetshulpen kunnen ook behoren tot de mensen die de gebruikers een stimulans kunnen geven om naar elektronische cheques over te stappen. Als Sodexo een premie zou uitkeren aan een poetshulp die zijn klant overtuigt digitale cheques te kopen, is dat prima. Dat is mogelijk. We zullen het echter zeker nooit verplichten. Dat kan ook niet. Het kan een positief target zijn. We kunnen dat nooit verplichten. Dat zou ook buiten de scope vallen van wat is afgesproken. Indien dat op een positieve wijze wordt benaderd, wil ik er zelfs niet in tussenbeide komen. Het is aan Sodexo om voorstellen te doen en actie te ondernemen. Het is aan hen om het doel te bereiken. Dat is de filosofie. Zo heb ik het begrepen. Het was meer een suggestie dan iets anders.
Mevrouw Vanwesenbeeck, de bevraging waarover u het had, is door Sodexo uitgevoerd. Ik heb die resultaten niet. Het is aan hen om te beslissen wat ze hiermee willen doen. Voor zover ik weet, is die bevraging niet door ons uitgevoerd. Het is de verantwoordelijkheid van Sodexo. We helpen Sodexo betere acties te ondernemen. Wat de percentages betreft, zullen de door u aangehaalde cijfers zeker een groot gedeelte van de verklaring vormen.
Mevrouw Christiaens, de percentages stijgen nog steeds. Er is een verbetering van 44 procent in januari 2017 tot 50 procent in juni of juli 2017 en vervolgens tot 53 procent. Volgens de laatste cijfers die ik heb gekregen, ging het in december 2017 al om 58,7 procent. Het is een stijgende tendens. Het blijft niet vlak rond 50 procent. Voor zover ik kan zien, blijft het stijgen.
Wat de verlenging betreft, is oorspronkelijk voorzien in de mogelijkheid tweemaal te verlengen. De eerste verlenging is al gebeurd. Het is nog veel te vroeg om over een tweede verlenging te spreken. Het is nog maar februari 2018.
Mevrouw Christiaens heeft het woord.
Ik denk dat we dit moeten blijven opvolgen. We moeten alle mogelijke initiatieven die worden genomen en alle gedane suggesties ondersteunen, zonder evenwel over te gaan tot verplichtingen voor anderen dan diegenen die zich hiertoe hebben verbonden, zijnde Sodexo.
De vraag om uitleg is afgehandeld.